Sustainability ไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่เป็นทางรอด! เปลี่ยน ‘รักษ์โลก’ เป็น ‘กำไร’ ด้วยกลยุทธ์ ESG
เมื่อพูดถึงคำว่า Sustainability หรือ ความยั่งยืน หลายคนอาจจะนึกถึงภาพการปลูกป่า, การเก็บขยะชายหาด หรือกิจกรรม CSR สวย ๆ ที่องค์กรทำปีละครั้ง เพื่อสร้างภาพลักษณ์ แต่บอกเลยว่าในยุคนี้ ความคิดแบบนั้น “เอาท์” ไปแล้ว!
Sustainability ไม่ใช่แค่เทรนด์ผ่าน ๆ หรือ “ทางเลือก” สำหรับธุรกิจที่ใจดีอีกต่อไป แต่ได้กลายเป็น “ทางรอด” ที่สำคัญที่สุดของธุรกิจในระยะยาว เพราะในวันนี้ ทั้งผู้บริโภคยุคใหม่ และนักลงทุนทั่วโลก ต่างเทใจและเม็ดเงินให้กับแบรนด์ที่ดำเนินธุรกิจโดยใส่ใจสิ่งแวดล้อม และสังคมอย่างแท้จริง
คำถามคือ การทำดีเพื่อโลกจะสามารถ สร้างกำไร ได้จริงหรือ? Business Sauce จะพาไปหาคำตอบ ผ่าน Case Study ของแบรนด์ระดับโลกและในไทย ที่พิสูจน์แล้วว่าธุรกิจยั่งยืน ไม่ใช่เรื่องเพ้อฝัน แต่เป็นกลยุทธ์ที่ทำเงินได้จริง โดยมีเข็มทิศสำคัญที่เรียกว่า ESG
ทำไม Sustainability ถึงกลายเป็น “ทางรอด” ของธุรกิจยุคใหม่?
การเปลี่ยนแปลงนี้ ไม่ได้เกิดขึ้นมาลอย ๆ แต่มันมีแรงผลักดันสำคัญมาจากทุกทิศทาง
- พลังของผู้บริโภค พฤติกรรมผู้บริโภค เปลี่ยนไปแล้ว! ผลสำรวจจาก PwC ในปี 2021 พบว่า 83% ของผู้บริโภคคิดว่า บริษัทควรมีส่วนร่วม ในการสร้างอนาคตที่ดีกว่าผ่านแนวทาง ESG พวกเขาพร้อมจ่ายแพงขึ้น เพื่อสนับสนุนแบรนด์รักษ์โลก และพร้อมจะ “เท” แบรนด์ที่ไม่ใส่ใจสิ่งแวดล้อมเช่นกัน
- สายตาของนักลงทุน เม็ดเงินลงทุนมหาศาล กำลังไหลไปสู่บริษัทที่ให้ความสำคัญกับ ESG เพราะนักลงทุนมองว่า บริษัทเหล่านี้มีความเสี่ยงต่ำกว่า และมีศักยภาพในการเติบโตที่ยั่งยืนกว่าในระยะยาว ใครที่ยังไม่ปรับตัว ก็อาจจะหลุดออกจากเรดาร์ของกองทุนใหญ่ ๆ ทั่วโลกได้เลย
- ความจริงของโลก ปัญหาลดโลกร้อน ภัยธรรมชาติที่รุนแรงขึ้น และการขาดแคลนทรัพยากร ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป มันส่งผลกระทบโดยตรงต่อ Supply Chain หรือห่วงโซ่อุปทานของธุรกิจ ธุรกิจที่ปรับตัวสู่ความยั่งยืน จึงเหมือนมีภูมิคุ้มกันที่ดีกว่า ในโลกที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน
จาก CSR สู่ ESG นิยามของ “ธุรกิจยั่งยืน” ที่ต้องเข้าใจ
เพื่อให้เห็นภาพชัดขึ้น ต้องเข้าใจก่อนว่า ธุรกิจยั่งยืนในยุคใหม่นั้นลึกซึ้งกว่า CSR (Corporate Social Responsibility) มาก โดย CSR มักจะเป็นกิจกรรมที่แยกส่วน ออกมาจากการดำเนินงานหลัก เช่น การบริจาค หรือการจัดอีเวนต์เพื่อสังคม แต่ ESG คือการฝังความยั่งยืน เข้าไปใน DNA และโมเดลธุรกิจขององค์กรเลยทีเดียว
ESG คือกรอบการดำเนินงานที่ครอบคลุม 3 มิติสำคัญ
- E (Environmental) การจัดการด้าน สิ่งแวดล้อม เช่น การใช้พลังงานสะอาด, การจัดการขยะ, การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก, การใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
- S (Social) การดูแลสังคมและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Stakeholder) เช่น การดูแลสวัสดิภาพพนักงาน, การเคารพสิทธิมนุษยชน, การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับชุมชน
- G (Governance) การมีธรรมาภิบาลที่ดี เช่น ความโปร่งใสในการดำเนินงาน, การต่อต้านคอร์รัปชัน, การมีโครงสร้างคณะกรรมการที่เหมาะสม
ความแตกต่างระหว่าง CSR และ ESG ที่ชัดที่สุดคือ ESG สามารถ “วัดผล” และ “ตรวจสอบ” ได้เป็นรูปธรรม ทำให้กลายเป็นมาตรฐานที่นักลงทุนและตลาดโลกใช้ในการประเมินบริษัทอย่างจริงจัง
Case Study ถอดรหัสความสำเร็จ แบรนด์ที่เปลี่ยนโลกและสร้างกำไร
เพื่อให้มองภาพได้ชัดเจน ลองมาดูตัวอย่างแบรนด์ ที่นำแนวคิดนี้ไปใช้จนประสบความสำเร็จกันดีกว่า
- Patagonia – ยิ่งรักษ์โลก ยิ่งขายดี
แบรนด์เสื้อผ้า Outdoor จากสหรัฐฯ ที่เป็นเหมือน “ศาสดา” ของวงการ Sustainability จุดยืนของ Patagonia ชัดเจนมาตลอดว่า “เราทำธุรกิจเพื่อปกป้องโลก”
กลยุทธ์เด็ด
- วัสดุ ใช้วัสดุ รีไซเคิล และฝ้ายออร์แกนิกเป็นหลักในการผลิต
- Worn Wear Program มีโปรแกรมรับซ่อมเสื้อผ้าเก่าเพื่อยืดอายุการใช้งาน และรับซื้อคืนเพื่อนำไปขายเป็นสินค้ามือสอง เป็นการท้าทายวัฒนธรรม Fast Fashion อย่างสิ้นเชิง
- การตลาดสุดขบถ เคยออกแคมเปญ “Don’t Buy This Jacket” เพื่อรณรงค์ให้คนซื้อเท่าที่จำเป็น การตลาดที่โปร่งใสและจริงใจแบบนี้เองที่ช่วย สร้างแบรนด์ให้แข็งแกร่ง และมีแฟนคลับเหนียวแน่นทั่วโลก
- IKEA – นำ ‘Circular Economy’ มาสร้างกำไร
ยักษ์ใหญ่เฟอร์นิเจอร์จากสวีเดน พิสูจน์ให้เห็นว่าโมเดล เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) สามารถนำมาใช้กับธุรกิจขนาดใหญ่และทำกำไรได้จริง
กลยุทธ์เด็ด
- Buy-back & Resell มีบริการรับซื้อเฟอร์นิเจอร์เก่าของ IKEA คืน เพื่อนำไปซ่อมและขายต่อในราคาถูก ช่วยลดขยะและสร้างรายได้เพิ่ม
- พลังงานสะอาด ลงทุนมหาศาลกับการติดตั้ง แผงโซลาร์เซลล์และกังหันลม เพื่อใช้พลังงานสะอาด ในสโตร์และคลังสินค้า ซึ่งช่วยลดต้นทุนค่าไฟในระยะยาว
- ออกแบบเพื่อความยั่งยืน ออกแบบสินค้าให้ถอดประกอบง่าย เพื่อสะดวกต่อการขนส่ง, ซ่อมแซม และรีไซเคิล
- SCG (ประเทศไทย) – ผู้นำด้าน ESG ในไทย
ถ้าจะหา Case Study ธุรกิจยั่งยืนในไทย จะไม่พูดถึง SCG คงไม่ได้ องค์กรนี้เป็นหนึ่งในผู้นำ ที่นำแนวคิด ESG มาปรับใช้อย่างจริงจัง จนได้รับการยอมรับในระดับโลก
กลยุทธ์เด็ด
- SCG Green Choice สร้างฉลากรับรองสินค้าของตัวเอง ที่การันตีว่าเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและสุขอนามัยที่ดี ช่วยให้ผู้บริโภคตัดสินใจง่ายขึ้น ถือเป็นองค์กรไทยรายแรก ที่กำหนดฉลากสินค้าและบริการ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ประเภทการรับรองตนเอง
- นวัตกรรมรักษ์โลก ทุ่มงบวิจัยและพัฒนา เพื่อสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ เช่น ปูนซีเมนต์คาร์บอนต่ำ, พลาสติกรีไซเคิลคุณภาพสูง ซึ่งไม่เพียงช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่ยังสร้างโอกาสทางธุรกิจใหม่ ๆ อีกด้วย
เริ่มต้นเส้นทางสู่ธุรกิจยั่งยืน First Steps สำหรับทุกธุรกิจ
อ่านมาถึงตรงนี้ หลายคนอาจจะคิดว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องของบริษัทใหญ่ ๆ เท่านั้น แต่ความจริงคือทุกธุรกิจสามารถเริ่มต้นได้ Business Sauce มีแนวทางง่าย ๆ มาฝาก
- ประเมินตัวเองก่อน เริ่มต้นทำธุรกิจยั่งยืนอย่างไร? คำตอบคือเริ่มจากการประเมินธุรกิจตัวเองก่อน ลองดูว่าในกระบวนการทำงานของเรา มีจุดไหนที่สามารถปรับปรุงได้บ้าง เช่น ลดการใช้กระดาษ, เปลี่ยนหลอดไฟเป็น LED เพื่อประหยัดพลังงาน, หรือหาวิธีจัดการขยะให้ดีขึ้น
- ตั้งเป้าหมายที่จับต้องได้ อย่าเพิ่งตั้งเป้าหมายใหญ่เกินตัว ลองตั้งเป้าเล็ก ๆ ที่วัดผลได้ เช่น “เราจะ ลดคาร์บอน (Carbon Footprint) จากการขนส่งลง 10% ภายใน 1 ปี” หรือ “เราจะลดขยะพลาสติกในออฟฟิศลง 50% ใน 6 เดือน”
- เล่าเรื่องของเราให้โลกรู้ เมื่อเราเริ่มทำแล้ว อย่าเก็บไว้คนเดียว! การตลาดเพื่อความยั่งยืน คือการสื่อสารความพยายามของเราออกไปอย่างจริงใจ ไม่ต้องรอให้สมบูรณ์แบบ 100% การเล่าเรื่องราวการเดินทางสู่ความยั่งยืนของเรา จะช่วยสร้างความผูกพันกับลูกค้าได้อย่างไม่น่าเชื่อ
Sustainability และ ESG ไม่ใช่แค่ “ต้นทุน” ที่ต้องจ่ายเพิ่ม แต่คือ “การลงทุน” ที่ชาญฉลาดที่สุด ที่ธุรกิจจะทำได้ในวันนี้ เพราะมันคือการลงทุนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้กับธุรกิจ เพื่อเอาชนะใจลูกค้า เพื่อดึงดูดนักลงทุน และที่สำคัญที่สุด คือเพื่อสร้างโลกที่ดีกว่าสำหรับทุกคน เพราะการทำธุรกิจยั่งยืน คือการสร้างคุณค่าร่วมกันตามหลัก Triple Bottom Line (Profit, People, Planet) ที่พิสูจน์แล้วว่าการดูแลโลก (Planet) และผู้คน (People) สามารถนำไปสู่ผลกำไร (Profit) ที่ยั่งยืนได้อย่างแท้จริง และแน่นอนว่า นี่ไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่คือทางรอดเดียวของธุรกิจในอนาคต
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
PwC’s June 2021 Global Consumer Insights Pulse Survey
ข้อมูลจากเว็บไซต์ทางการของ Patagonia, IKEA, และ SCG
